شقاق و انواع آن

شقاق و انواع آن

شقاق مقعدی یکی از مشکلات پزشکی شایع است که در بسیاری از افراد دیده می‌شود. این مشکل معمولا به دلیل تغییرات در رژیم غذایی، یبوست، دیابت، بارداری، خشکی مقعد و یا مصرف داروهای خاصی ایجاد می‌شود. شقاق مقعدی شامل نوع حاد و مزمن است. شقاق مقعدی حاد معمولا با خونریزی و درد ناگهانی همراه بوده و ظاهر آن یک بریدگی طولی است که زخم فیشر عمق زیادی ندارد. به عنوان مثال، شقاق مقعدی حاد معمولا در اثر یبوست شدید یا درد زیاد در حین اجرای دستورالعمل های زایمانی ایجاد می‌شود. در مقابل، شقاق مقعدی مزمن معمولا با درد خفیفتر و خونریزی کمتر همراه می‌باشد و ممکن است بدون درمان خودبخود بهبود یابد.

> مطالب مرتبط: متخصص هموروئید

تعریف شقاق

شقاق به عبارتی ترک یا شکاف باریک در پوست دیواره مقعد و مخاط اطراف آن است که در نیمه تحتانی مقعد رخ می‌دهد. این بیماری معمولاً با درد و خونریزی هنگام اجابت مزاج همراه است. شقاق  یکی از مهمترین علل درد مقعدی است و معمولاً در افراد بین ۱۵ تا ۴۰ سال دیده می‌شود.

انواع شقاق از نظر علمی

با توجه به طول مدت بیماری، شقاق مقعدی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می‌شود. شقاق حاد که معمولاً بیشتر از ۶ هفته طول نمی‌کشد، بسیار رایج است و در اکثر مواقع با مراقبت‌های شخصی، درمان‌های خانگی و دارویی بهبود پیدا می‌کند.

شقاق مزمن که به مدت بیشتر از ۶ هفته ادامه دارد، درمان بیشتری نیاز دارد و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. این نوع شقاق معمولاً با درد شدید، خونریزی مکرر و عفونت همراه است.

همچنین، شقاق مقعدی با توجه به محل قرارگیری در دو دسته داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. شقاق خارجی در لبه پوست مقعد و شقاق داخلی در دیواره مقعد قرار دارد.

علل و عوامل مؤثر بروز شقاق

بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که شقاق مقعدی ممکن است به صورت ارثی به فرزندان منتقل شود. بنابراین، اگر کسی در خانواده سابقه شقاق مقعدی داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر است.

تنش و استرس هم می‌تواند باعث تشدید شقاق مقعدی شود.  مصرف غذاهای پرچرب، کم‌فیبر و نبود مواد مغذی مهم مانند ویتامین C،  می‌تواند شقاق مقعدی را تشدید کند. همچنین، نداشتن فعالیت ورزشی منظم و بیماری‌هایی مانند دیابت و یبوست نیز می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.

> کلیه بیماری ها یهموروئید، شقاق ، بواسیر و .. در کلینیک هموروئید دکتر آریایی زیر نظر دکتر هموروئید درمان می شود با استفاده از لیزر به عنوان  پیشرفته ترین روش های درمان روز

علائم و نشانه‌های شقاق

شقاق مقعدی علائمی دارد که در صورت بروز آن‌ها، باید به متخصص پزشکی مراجعه شود. علائم شقاق مقعدی شامل موارد زیر است.

• درد: احساس درد در ناحیه مقعد به صورت متناوب و مستمر از علائم شقاق مقعدی است. این درد به هنگام دفع مدفوع شروع می‌شود و پس از آن افزایش می‌یابد.
• خونریزی: خونریزی ممکن است در هنگام دفع مدفوع و یا پس از آن رخ دهد.
• سوزش و خارش: سوزش و خارش نیز یکی دیگر از علائم شقاق مقعدی است که بیمار را دچار آن می‌کند.
• تنگی مقعد: تنگی مقعد نیز ممکن است در مواردی که شقاق مقعدی بزرگ و دراز مدت باشد، رخ دهد.

با توجه به اینکه علائم شقاق مقعدی ممکن است با علائم بیماری‌های دیگری نظیر هموروئید، کمردرد و غیره تلفیق شود، برای تشخیص درست باید به پزشک مراجعه کرد.

نحوه تشخیص شقاق

تشخیص شقاق بر اساس علائم بالینی و بررسی فیزیکی انجام می‌شود. پزشک معمولاً با مشاهده علائمی مانند درد، خونریزی، سوزش و تحریک مقعد، شکاف یا پارگی در مقعد را تشخیص می‌دهد. برای تایید تشخیص، پزشک ممکن است از ابزارهای تشخیصی مانند اندوسکوپی، کولونوسکوپی و تصویربرداری پرتوی استفاده کند.

اهمیت تشخیص به موقع

تشخیص به موقع شقاق مقعدی بسیار مهم است، زیرا می‌تواند به جلوگیری از تشدید علائم و پیشرفت بیماری کمک کند. همچنین، تشخیص به موقع مراقبت و درمان سریع‌تر بیمار را به دنبال دارد و به عوارض جانبی کمتری منجر شود.

روش‌های درمانی شقاق

برای درمان شقاق مقعدی، پزشک ممکن است داروهایی مانند کرم‌های ضد التهابی، مسکن‌ها و محرک‌های رشد بافت مخاطی تجویز کند. درمان با کرم‌های ضد التهابی می‌تواند به کاهش التهاب و خارش کمک کند. محرک‌های رشد بافت مخاطی باعث بهبود ترمیم بافت‌های مخاطی می‌شوند.

پزشک ممکن است برای کاهش فشار مداوم روی مقعد، تغییراتی در رژیم غذایی شما پیشنهاد دهد. مثلا ممکن است پیشنهاد شود که مقدار فیبر در رژیم غذایی شما افزایش پیدا کند.

جراحی و مداخلات تهاجمی

در صورتی که درمان با داروها و تغییرات در رژیم غذایی موفق نبود، پزشک ممکن است به جراحی و مداخلات تهاجمی روی مقعد روی آورد. این روش‌ها شامل جراحی شقاق مقعدی، بوتاکس، لیزر، روش‌های لیگیتاسیون و کریوتراپی می‌شوند. هرکدام از این روش‌ها با توجه به شرایط بیمار، می‌تواند مناسب باشد.

پیشگیری از شقاق

پیشگیری از شقاق مقعدی، یکی از مهمترین روش‌هایی است که می‌توان برای جلوگیری از بروز این بیماری انجام داد. برای پیشگیری از شقاق مقعدی، افراد باید به نکات زیر توجه کنند:

• نوشیدن آب کافی به عنوان یکی از روش‌های پیشگیری از شقاق مقعدی مطرح است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات و غلات کامل، به بهبود وضعیت روده و جلوگیری از تشدید شقاق مقعدی کمک می‌کند.
• توصیه می‌شود که افراد از مصرف داروهایی که ممکن است باعث یبوست شوند، خودداری کنند.
• استفاده از توالت و دستشویی به طور منظم و بدون تأخیر، به عنوان یکی از روش‌های پیشگیری از شقاق مقعدی مطرح است. تأخیر در استفاده از توالت، می‌تواند باعث تشدید شقاق مقعدی شود.
• استفاده از روش‌های ملایم برای تمیز کردن منطقه مقعد، می‌تواند باعث کاهش خطر ایجاد شقاق مقعدی شود. استفاده از دستمال مرطوب می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های موثر در این زمینه مطرح شود.
• افراد باید از پوشیدن لباس‌هایی که باعث تحریک پوست مقعد می‌شوند، خودداری کنند. لباس‌های تنگ و نازک، می‌توانند پوست مقعد را تحریک و شقاق را ایجاد کنند.
• توصیه می‌شود که افراد با مشکل شقاق مقعدی، از لوسیون‌ها و کرم‌های مرطوب‌کننده برای تسکین درد استفاده کنند. این روش‌ها یکی از روش‌های موثر در مراقبت و درمان شقاق مقعدی محسوب می‌شوند.

سخن پایانی

شقاق مقعدی یک بیماری مزمن است که ممکن است با درد، خونریزی و سوزش مقعدی همراه باشد. علت این بیماری می‌تواند به عوامل مختلفی مانند یبوست، اسهال، تنش روحی و فشار مکرر بر روی مقعد باشد. درمان شقاق مقعدی بستگی به نوع شقاق و شدت علائم آن دارد. برای شقاق‌های ساده می‌توان از روش‌های غیرجراحی مانند تغییر رژیم غذایی، مصرف دارو و استفاده از کرم‌های مقعدی استفاده کرد. در صورتی که شقاق شدید باشد، امکان دارد نیاز به جراحی داشته باشد. در هر صورت، برای پیشگیری از شقاق مقعدی باید از تغییر رژیم غذایی، مصرف مایعات کافی، تمرینات ورزشی و اجتناب از فشار مکرر بر روی مقعد پیروی کرد. همچنین، در صورت بروز علائم شقاق مقعدی، باید به متخصص پوست و تناسلی مراجعه نمود.